“Con ở với ông bà, không đi với bố mẹ nữa. Bố mẹ toàn lừa con”, thằng bé quát lên qua điện thoại. Nhiều ngày liền, bố mẹ gọi về, cậu bé không muốn nói chuyện, càng lúc càng lầm lì, ít nói nhưng dễ nổi nóng.

Bố mẹ đi xuất khẩu lao động, con chẳng mấy khi cười

Khi Minh Vương vừa được cai sữa, mẹ bé gửi con ở lại với ông bà để sang Nhật xuất khẩu lao động. Kể từ đó, nó chẳng mấy khi cười, mà có cười mặt vẫn buồn xo.

Theo ghi nhận của VnExpress, hơn ba năm qua, thằng bé chỉ được gặp mẹ duy nhất một lần hồi nó được hai tuổi rưỡi, khi mẹ về nước. Ở với ông bà nội tại một xã miền biển Thanh Hóa, Minh Vương không thiếu thốn vì hàng tháng bố mẹ nó vẫn gửi tiền về. “Nhưng thằng bé gầy nhằng, chẳng mấy khi cười, mà có cười mặt vẫn buồn xo”, bà nội kể với chị Minh Thư, mẹ thằng bé.

Chồng chị Minh Thư sang Nhật làm việc khi con trai mới sinh. Khi đứa trẻ cai sữa, mẹ cũng sang đó. Sau lần về phép thăm con, bà mẹ xót xa và quyết định tìm trường học, ổn định tài chính để đón con sang. Theo kế hoạch, hè năm 2020, đứa trẻ sẽ học tại một ngôi trường có nhiều trẻ Việt Nam ở Nhật Bản. Nhưng Covid-19 bùng phát, cậu bé vẫn phải xa mẹ.

“Con ở với ông bà, không đi với bố mẹ nữa. Bố mẹ toàn lừa con”, thằng bé quát lên qua điện thoại. Nhiều ngày liền, bố mẹ gọi về, cậu bé không muốn nói chuyện, càng lúc càng lầm lì, ít nói nhưng dễ nổi nóng.

Đây là biểu hiện của những bất ổn tâm lý do phải xa mẹ quá sớm, trong một thời gian dài, theo nhận định của thạc sĩ tâm lý Nguyễn Thị Tâm, Giám đốc trung tâm ứng dụng tâm lý Hồn Việt (TP HCM). Chuyên gia cho rằng, những đứa trẻ phải sống với ông bà khi bố mẹ đi làm ăn xa rất dễ gặp tổn thương như trẻ không ở cạnh bố mẹ khi họ ly hôn. “Chúng có thể học được cách tự lập hơn bạn cùng lứa, học cách mạnh mẽ khi không có bố mẹ bảo bọc, nhưng bên trong thì tổn thương”, bà nói.

Bố mẹ ly hôn, con trai học hành sa sút, hay gây gổ đánh nhau với bạn

Một trưa đầu tháng 3, bà Nguyễn Thị Hồng, 70 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội, nhận điện thoại của cô giáo chủ nhiệm phụ trách lớp nơi đứa cháu trai đang học. Bà lật đật gọi xe ôm đến trường. “Suốt buổi học em ấy cứ thích lại nằm kềnh ra lớp. Hơi một tý lại đánh, chửi nhau với bạn”, cô giáo phản ánh và khuyên bà đưa cháu đi khám tâm lý.

Ở trung tâm tư vấn, người phụ nữ cho biết, con trai bà ly hôn được hai năm. Một đứa ở với mẹ, một đứa ở với bố. Nhưng bố cậu bé không nuôi con mà chỉ chu cấp tiền để ông bà nuôi hộ. “Tôi hay than ‘thằng bố, con mẹ mày tệ, để thân già này phải khổ’”, bà thú nhận.

Thạc sĩ Lã Linh Nga, giám đốc Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng Khoa học Tâm lý – Giáo dục (Hà Nội) cho hay, ông bà hay than vãn khiến đứa trẻ thấy mình là gánh nặng, dẫn đến lệch lạc về tâm lý. Cậu bé xuất hiện biểu hiện bất thường như hỗn láo, thách thức, nổi nóng, học hành sa sút… Nhiều bé ở độ tuổi mầm non khi ở với ông bà thì chỉ làm bạn với TV, điện thoại. Bọn trẻ ít tiếp xúc xã hội, ít trò chuyện dẫn đến tình trạng chậm nói. Trong tâm lý học, hiện tượng của các trẻ có tên gọi “Hội chứng vắng mẹ” – một rối loạn tâm thần được bác sĩ René Spitz (Đại học New York, Mỹ) mô tả lần đầu tiên năm 1946.

Không chỉ các trường hợp bố mẹ đi làm ăn xa, bố mẹ ly hôn mới phải phó thác trách nhiệm nuôi con cho ông bà. Một số phụ huynh sống cùng con, nhưng vì mải làm ăn nên để ông bà chăm sóc cả ngày, tối mới đón con về phòng ngủ.

Thiếu hụt về tình cảm đưa đến những hậu quả khác nhau tùy theo bản chất của thiếu hụt (không đủ, bất thường hoặc gián đoạn) và theo thời gian kéo dài, theo tuổi của trẻ, theo chất lượng của chức năng làm mẹ. Những khác biệt này tạo nên sự khác nhau về kiểu loại phát triển của trẻ.

Mẹ bị bắt giam phi pháp, con trai mắc bệnh tự kỷ vì nhớ thương mẹ

Theo Minh Huệ Net đưa tin, chỉ hai năm sau khi cô Phó Yến Phi, 47 tuổi, một giảng viên ở thành phố Trường Xuân, tỉnh Cát Lâm kết thúc thụ án bản án 3 năm chỉ vì đức tin của mình vào Pháp Luân Công, cô lại bị kết án phi pháp 5 năm tù vì nâng cao nhận thức về cuộc bức hại của chính quyền. Việc cô Phó Yến Phi bị giam giữ khiến gia đình cô vô cùng đau khổ. Bố mẹ chồng già đang phải vất vả lo cho đứa con trai 14 tuổi mắc chứng tự kỷ của cô.

Pháp Luân Công, còn được gọi là Pháp Luân Đại Pháp, là một pháp môn Phật gia tu luyện cả thân lẫn tâm dựa trên nguyên lý Chân – Thiện – Nhẫn. Xuất phát từ sự đố kỵ của cựu lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Giang Trạch Dân trước tầm ảnh hưởng rộng rãi của pháp môn tu luyện, Pháp Luân Công đã bị chính quyền ĐCSTQ bức hại từ năm 1999. Nhiều học viên bị sách nhiễu, bắt bớ phi pháp, bị tra tấn, đánh đập tàn bạo, bị bức hại về kinh tế và thậm chí giết hại để phục vụ ngành công nghiệp cấy ghép tạng do chính quyền bảo trợ.

>> Vạch trần tội ác thu hoạch tạng sống của ĐCSTQ, luật sư Canada giành giải thưởng nhân quyền toàn cầu

Cô Phó bắt đầu tu luyện Pháp Luân Công vào năm 1997 trước khi tốt nghiệp đại học và nhiều bệnh tật của cô đã sớm biến mất.

Sau khi chính quyền phát động cuộc bức hại vào năm 1999, cô Phó đã bị giám đốc Viện Giáo dục Dầu khí Hoa Bắc ở thành phố Thương Châu, tỉnh Hà Bắc, giam giữ nhiều lần. Các nhà chức trách cũng theo dõi cuộc sống hàng ngày của cô và giảm bớt các tiết giảng dạy của cô để ngăn cô nói chuyện với các học viên của mình về Pháp Luân Công.

Vào cuối tháng 10 năm 2000, cô Phó đã đến Bắc Kinh cùng với sáu học viên Pháp Luân Công khác để thỉnh nguyện cho Pháp Luân Công và bị bắt. Sau khi họ bị đưa về, cô Phó bị giam trong một trại tạm giam trong một tháng trước khi bị đưa vào Trại Lao động Cưỡng bức Khai Bình ở thành phố Đường Sơn, tỉnh Hà Bắc ba năm. Cô đã bị tra tấn trong trại, bao gồm bị đánh đập, trói và treo lên và bị sốc điện bằng dùi cui điện. Lãnh đạo đơn vị công tác đã sa thải cô.

Sau khi được trả tự do, cô đã tìm được một công việc khác là giáo viên sinh học của một trường trung học phổ thông. Năm 2009, con trai cô được phát hiện mắc chứng tự kỷ khi mới 2 tuổi, cô Phó đã phải nghỉ việc để dành nhiều thời gian hơn cho con.

Vào ngày 14 tháng 3 năm 2015, cô lại bị bắt vào trại tạm giam số 3 Trường Xuân và bị kết án ba năm tù vào ngày 20 tháng 6 năm 2016.

Trong khi cô bị giam giữ, cậu con trai tám tuổi của cô thường bị tỉnh giấc và khóc đòi mẹ. Chồng cô là lao động chính duy nhất trong gia đình đã phải chịu áp lực vô cùng lớn. Cha mẹ của cô Phó, cả hai đều 74 tuổi cũng bị giáng một đòn nặng nề bởi sự vắng mặt của cô. Mẹ của cô, người bị bệnh tim và có vấn đề ở lưng, ốm yếu và mất khả năng lao động. Cha cô, một người khuyết tật đã phải rất vất vả để chăm sóc bà.

***

Trên đây chỉ là 3 trong số nhiều câu chuyện có thật giữa đời thường về những đứa trẻ sớm đã phải xa lìa mẹ. Dù vì lý do chủ quan hay khách quan, chủ động hay bất đắc dĩ, thì việc thiếu vắng tình yêu thương của mẹ trong những năm đầu đời cũng là một sự thiệt thòi khó lòng bù đắp nổi, ảnh hưởng sâu sắc tới sự phát triển nhân cách, thể chất và cả cuộc đời trẻ. Các bậc làm cha mẹ vì thế nên cân nhắc kỹ.

Chuyên gia khuyên những ông bà buộc phải nuôi cháu mà không có sự hỗ trợ của con, ngoài tình yêu thương, cần xây dựng các quy tắc để đứa trẻ tuân thủ, phải “có nhu, có cương”. Ông bà cũng nên cập nhật các kiến thức, cách nuôi dạy trẻ tiến bộ để đứa trẻ được dạy dỗ và phát triển tốt nhất.

Nhìn chung, sống cùng cha mẹ sẽ tốt nhất cho sự phát triển về thể chất, tâm hồn của trẻ. Khi ở bên con, bố mẹ nên đề cao chất lượng, thay vì số lượng. “Có thể bạn chỉ gặp con được 30 phút mỗi ngày, nhưng hãy chơi với con một cách hào hứng, vui vẻ. Dành khoảng thời gian nhất định để chỉ cho con điều hay, lẽ phải, thay vì hứng lên là răn dạy”, Thạc sĩ Lã Linh Nga tư vấn.

Với những đứa trẻ ở với ông bà vì bố mẹ phải đi làm ăn xa, thì bố mẹ vẫn phải chịu trách nhiệm đặt ra các quy định, yêu cầu con làm theo. Ông bà chỉ có nhiệm vụ theo dõi, chăm sóc và thông báo tình hình. Trước mặt trẻ, ông bà nên kể về bố mẹ chúng theo hướng tích cực.

Ngọc Lan (T/h)